Rust bij de Tau-tau en in het donker op het strand bij Pantai Balangan - Bali
03 sep. 2015
🇮🇩
vanuit Indonesië
Momenteel zitten wij een hotellodge even buiten Denpasar - Bali. Met de vertaling is er een fout gemaakt uit het Bahasa naar het Nederlands. In de folder van het reisbureau staat en ik citeer: 'een rustige omgeving en geen enkele toerist'! Dit moet echter zijn: 'alleen maar toeristen!'.
We vonden het al knap van het reisbureau. Gelukkig reizen wij morgen weer verder naar het eiland Flores, het begin van onze trip naar Komodo. Helaas ook daar een overnachting aangezien de vluchten
niet goed op elkaar aansluiten.
Gisteren hadden wij de terugreis van Rantepao naar Makassar. In de ochtend snel wat inkopen gedaan op de pasar. De rit duurde opnieuw zo'n 7 uur. En wij zijn gewend om bij de uren die de gidsen en
chauffeurs roepen altijd een uurtje extra te rekenen.
In buurt van het hotel in Makassar zitten veel Japanse restaurants. Oftewel sushi-time. De verse tonijn willen wij niet missen. Wij zitten in hetzelfde hotel als op de eerste dag in deze grote stad
en nu met een huisje in het begin van het park. Ze doen het erom. Nu is er in het restaurant als entertainment voor de hotelgasten met - jullie voelen hem al aankomen - karaoke.
Jullie hebben de verhalen van dinsdag 1 september nog tegoed. We begonnen vroeg en waren daardoor als eerst bij het dorp Kete Kesu. Behalve tongkonans en de bijbehorende opslaghuizen voor rijst, is
dit dorp bekend om de overhangende rotsen waar de lagergeplaatsen hun doodskisten plaatsen. Je ziet nog enkele vergane kisten met botresten. Dit wordt niet meer gedaan. Ook het begraven van
overledene in rotsen wat sommige dorpen doen, wordt steeds minder. Populair is tegenwoordig met de familie aan de rand van het dorp een mausoleum neer te zetten. Verder staan bij de rotsgraven
enkele tau-tau (poppen) achter slot en grendel. Alleen de allerrijksten konden zich de poppen veroorloven.
Een overgroot deel van de Toraja's is christen. Een kleine groep is Moslim. Door de komst van de missionarissen is het geloof van de Toraja's veranderd in traditie, die ze zoveel mogelijk naleven.
Al zijn kleine dingen veranderd of aan het veranderen.
Sommige Toraja's leven niet meer in de traditionele huizen, maar in wat meer hedendaagse huizen.
De tongkonan zijn woningen op houten palen. Op de beneden verdieping wordt gebruikt voor het stallen van vee. Via de trap naar boven kom je meteen in de woonkamer terecht waar aan de oostkant een
openhaard zit waar ook op wordt gekookt. (De oostkant omdat de rook beter naar buiten wordt geleid en vanwege geesten) Aan de voorkant slapen - als die er zijn - de kinderen. Aan de achterzijde de
ouders. Als er gasten zijn dan slapen zij aan de voorzijde en de kinderen afhankelijk van hun leeftijd bij de ouders. Als het tieners zijn dan slapen alle mannen uit de familie in de woonkamer en
de vrouwen in de ouderlijke slaapkamer.
Bij meningsverschillen waar men onderling niet uitkomt, wordt de hulp van de chief van het dorp ingeroepen. Als dit ook niet helpt, dan wordt door middel van een hanengevecht de twist beslist. Over
de uitslag is geen discussie mogelijk en iedereen berust zich hier in.
Daarom is aan de voorkant van veel tongkonan een haan geplaatst boven de kop van de buffel (voor de duidelijkheid: beiden van hout gemaakt) de haan staat voor wijsheid en waarheid. De buffel voor
aanzien en welvaart.
Verder hebben veel tongkonans de hoorns van geofferde buffels tijdens begrafenisceremonies van overleden familie aan hun huis geplaatst.
De buffel hoeft hier niet op het land te werken. Het enige dat ze doen is heel de dag op het land grazen. De waarde van een buffel is afhankelijk van de kleur van de huid, de ogen en hoe de hoorns
eruitzien. Ook of het een gevechtsbuffel is kan de prijs zwaar doen oplopen.
Bij een volgend dorp zijn de dorpelingen bezig met de voorbereidingen voor een begrafenisceremonie van twee familieleden. Moeder en dochter. De moeder is vorig jaar overleden en de dochter onlangs.
De extra slaapplaatsen voor degenen die van ver komen, zijn al gereed. En ook de tongkonan waar de overledene drie dagen wordt opgebaard is klaar. De kosten van de begrafenisceremonies kan niemand
zo ophoesten, legt Damitha uit. Maar als iedereen helpt dan wel. Zo wordt de opbouw gratis gedaan door dorpelingen en familieleden. Het gezin regelt voor iedereen de slaapplaatsen, het eten,
drinken en sigaretten. En de eerste buffel. Andere familieleden, vrienden en kennissen kunnen hun respect betuigen door een donatie in de vorm van een buffel, varken of een wat moderne variant: een
gevulde enveloppe.
Wat je geeft is, ligt aan de relatie tot de overledene. Even een opfrissing: een gewone buffel kan al gauw 3000 euro kosten.
De tocht gaat verder naar een dorp met een babyboom. Ieder dorp heeft een babyboom, maar deze is makkelijk te bereiken. De babyboom is nog van vroeger toen de Toraja's hun eigen geloof nog
aanhingen. Wanneer een baby overlijdt voordat het zijn eerste tand heeft gekregen, werd deze in een speciale boom geplaatst. De gedachte hier achter is dat de baby nog een pure ziel heeft en geen
offers nodig heeft om in het hiernamaals te komen. De ziel van de baby gaat rechtsstreeks geleid door de boom de hemel in. Ook zou de sap van de boom de baby voeden.
Bij de dorpen Suaya en Lemo zien we de opnieuw tau-tau. In Lemo zijn op drie na alle poppen vervangen. Zoals eerder geschreven werden alleen de allerrijken begraven in de hoge rotswanden en konden
zich de poppen op galerijen die de overledene uitbeelden en het graf moet beschermen tegen rovers veroorloven. (Dit is helaas niet gelukt. Vroeger misschien door Europanen die de poppen meesleepten
voor in een museum. Tegenwoordig wordt een graf geplundeerd door eigen mensen. De schoonmoeder van Damitha is beroofd na haar overlijden van wat gouden sieraden. Hier kwam de familie achter toen
een ander familielid werd bijgezet. Tegenwoordig wordt om die redenen dus niks meer aan waarde in een graf gelegd op wat kleine dingen na. Op de moderne graven zit een groot hangslot, dus de
familie gaat ervanuit dat het voor het afsluiten is meegenomen)
Na de ceremonie wordt de overledene met een mini-tongkonan naar het graf gedragen door een kleine groep familieleden. De draagbare tongkonan kan al snel 80 kg wegen.
In de namiddag nemen wij een kijkje bij de animal market. Een keer in de week vindt in Rentepao een grote buffelmarkt plaats. Het is de grootste markt uit de regio. Behalve buffels kan je er ook
varkens kopen. De markt is begintop woensdag, maarhandelaren zijn nu al gearriveerd.
Terug naar het hotel in Denpasar. Rond half 7 is het donker en lopen wij opnieuw naar het strand. Het is er dit keer uitgestorven. Heerlijk om alleen het ruisen van de zee te horen en niet de
keiharde muziek. Op dit tijdstip is alleen een verdwaalde toerist te zien. De meesten gaan veilig in het hotelrestaurant eten. Iets waar wij ons in kunnen vinden als je in het donker de lange,
steile trap af moet. Maar ja, een slimme toerist is op alles voorbereid. En dus hebben wij standaard een zaklamp bij ons.
Kleine weetjes:
- in de rijstvelden zie je soms kleine vijvers. Dit is geen wateropslag. De vijver is echt bedoeld om vis in te kweken.
- in de buurt van Makassar ook grote kweekvijvers liggen. Hier wordt udang gekweekt. Zij gedijen het best in een mix van zout- en zoetwater. Met een molentje wordt er voldoende zuurstof in het
water gepompt. Af en toe zijn er lege vijvers. Die laten de boeren opdrogen en maken de grond weer vruchtbaar. Na een tijdje wordt het weer opgevuld met water en begint het proces opnieuw.
- een gewone levende kip hier zo'n 10 euro kost. Een speciale kip/haan gaat richting de 20 euro.
- 1 kilo rijst niks oplevert. Het exacte bedrag weten wij niet meer, maar stelt niet veel voor.
- in het dorp voordat je Toraja land bereikt, merendeel Buginezen wonen. De huizen hier zien er gewoon uit. Alleen als je goed naar de daken kijkt, zie je verschil. Aan de voor- en achterkant staan
er tekens op het dak. Dit om het huis tegen de boze geesten te beschermen. Huizen van Buginezen die hoog in aanzien staan, hebben meerdere afdakken en op ieder afdak een teken staan. Hoe meer
afdakken/tekens, hoe hoger de aanzien is.
- even voor Makassar een grote politieactie, gericht op controle van de bestuurders van motors, was. Maar veel bestuurders waren slim en stonden met zijn allen een kilometer voor de controle aan de
kant van de straat gepakeerd te wachten totdat de politie weer weg ging. Aan de andere kant idem dito.
Reacties
Reacties
03 sep. 2015, 16:51
Mij verbaasde dat statement over de touristen ook! Als jullie er heen konden waarom dan anderen niet... Weer een fraai verslag nu nog het toppertje met de varanen...
04 sep. 2015, 01:59
Dat wij hier niet alleen zouden zitten hadden wij ook niet verwacht. Maar wel iets van een prive strandje. Dat is dus niet zo. Gezellig zo met zijn allen bijelkaar.
04 sep. 2015, 02:20
Nog een kleine aanvulling over het verhaal in Toraja. Je bent pas dood als je begraven bent. Tot die tijd ligt de overledene in bed en wordt er eten en en drinken rondom hem/haar gezet.
{{ reactie.post_date.date | formatDate('DD MMM YYYY HH:mm') }}
Reageer
Laat een reactie achter!
De volgende fout is opgetreden
- {{ error }}
Je reactie is opgeslagen!