Op de boot naar Rinca eiland
05 sep. 2015
🇮🇩
vanuit Indonesië
Gisteren was voor ons doen een rustige dag. Uitgeslapen enom 9:00richting Denpasar gegaan. Met het verkeer zat het mee en wij waren dan ook ruim op tijd. En uiteraard hadden wij weer eens vertraging. Oorspronkelijk zouden wij met Lions Air vliegen, maar om onduidelijke redeneni is dit overgezet naar Wings Air, die tot dezelfde groep behoort. Jammer genoeg mag de reisbagage met Wings Air niet boven de 10 kg uitkomen. Wij hebben allebei 17 kg, dus wij mogen bijbetalen, ongeveer 15,- euro. Wij vliegen met een klein propellervliegtuig waar ongeveer vijftig mensen in passen naar het eiland Flores. Het begin van onze dagen rondom Komodo.
Wij worden opgewacht door onze gids Iwan. We brengen een bezoek aan een mirror cave. Heel vroeger stond de grot onder water. Je ziet nog duidelijk de restanten van oud koraal. Ook stalactieten en
stalagmieten zijn er te zien.
Tijdens de koloniale overheersing, toen de Portugezen hier de dienst uitmaakten, was de grot een schuilplek voor de locals.
In de late namiddag checken wij in. Het strand is op twee minuten lopen. Als wij rond zonsondergang het strand oplopen, is er op zes andere gasten na niemand te bekennen. Een prive strand van het
hotel. Het volgende hotel ligt een kleine kilometer verderop.
Heerlijk hangend in een ligstoel van de ondergaande zon genoten met op de achtergrond het slaan van de golven op de kust. Wij snappen vooralsnog niet waarom het hotel maar 2 sterren heeft. De wifi
is hier sneller dan zelfs in de grotere steden waar het bereik vaak alleen beperkt is tot de receptie. Hier is er zelfs op het strand bereik.
Om in het dorp te komen, rijdt er van het hotel uit een shuttlebusje. De mie goreng, nasi goreng ayam en cap cay in de warung zijn wij een beetje zat. In het dorp schijnt een goede Italiaan te
zitten. Een verse pizza fruti di mare en een pizza inferno met twee glazen Primitivo. Het kan thuis zeker slechter.
Zometeen stappen wij op een klein bootje om naar het eiland Rinca te varen en daarna naar de Komodo. Wij verblijven 1 nacht aanboord. De noodzakelijke spullen zitten in de weekendtas (jaja, die zat
ook nog ergens verstopt in de koffer) de rest van de bagage kunnen wij in het hotel opslaan. Hopelijk zien wij de Komodo-varaan. De gids heeft ze met een vorige bezoek in juli niet gezien. In de
maanden juni, juli en augustus is het paartijd. Dan is de kans kleiner.
Rust bij de Tau-tau en in het donker op het strand bij Pantai Balangan - Bali
03 sep. 2015
🇮🇩
vanuit Indonesië
Momenteel zitten wij een hotellodge even buiten Denpasar - Bali. Met de vertaling is er een fout gemaakt uit het Bahasa naar het Nederlands. In de folder van het reisbureau staat en ik citeer: 'een rustige omgeving en geen enkele toerist'! Dit moet echter zijn: 'alleen maar toeristen!'.
We vonden het al knap van het reisbureau. Gelukkig reizen wij morgen weer verder naar het eiland Flores, het begin van onze trip naar Komodo. Helaas ook daar een overnachting aangezien de vluchten
niet goed op elkaar aansluiten.
Gisteren hadden wij de terugreis van Rantepao naar Makassar. In de ochtend snel wat inkopen gedaan op de pasar. De rit duurde opnieuw zo'n 7 uur. En wij zijn gewend om bij de uren die de gidsen en
chauffeurs roepen altijd een uurtje extra te rekenen.
In buurt van het hotel in Makassar zitten veel Japanse restaurants. Oftewel sushi-time. De verse tonijn willen wij niet missen. Wij zitten in hetzelfde hotel als op de eerste dag in deze grote stad
en nu met een huisje in het begin van het park. Ze doen het erom. Nu is er in het restaurant als entertainment voor de hotelgasten met - jullie voelen hem al aankomen - karaoke.
Jullie hebben de verhalen van dinsdag 1 september nog tegoed. We begonnen vroeg en waren daardoor als eerst bij het dorp Kete Kesu. Behalve tongkonans en de bijbehorende opslaghuizen voor rijst, is
dit dorp bekend om de overhangende rotsen waar de lagergeplaatsen hun doodskisten plaatsen. Je ziet nog enkele vergane kisten met botresten. Dit wordt niet meer gedaan. Ook het begraven van
overledene in rotsen wat sommige dorpen doen, wordt steeds minder. Populair is tegenwoordig met de familie aan de rand van het dorp een mausoleum neer te zetten. Verder staan bij de rotsgraven
enkele tau-tau (poppen) achter slot en grendel. Alleen de allerrijksten konden zich de poppen veroorloven.
Een overgroot deel van de Toraja's is christen. Een kleine groep is Moslim. Door de komst van de missionarissen is het geloof van de Toraja's veranderd in traditie, die ze zoveel mogelijk naleven.
Al zijn kleine dingen veranderd of aan het veranderen.
Sommige Toraja's leven niet meer in de traditionele huizen, maar in wat meer hedendaagse huizen.
De tongkonan zijn woningen op houten palen. Op de beneden verdieping wordt gebruikt voor het stallen van vee. Via de trap naar boven kom je meteen in de woonkamer terecht waar aan de oostkant een
openhaard zit waar ook op wordt gekookt. (De oostkant omdat de rook beter naar buiten wordt geleid en vanwege geesten) Aan de voorkant slapen - als die er zijn - de kinderen. Aan de achterzijde de
ouders. Als er gasten zijn dan slapen zij aan de voorzijde en de kinderen afhankelijk van hun leeftijd bij de ouders. Als het tieners zijn dan slapen alle mannen uit de familie in de woonkamer en
de vrouwen in de ouderlijke slaapkamer.
Bij meningsverschillen waar men onderling niet uitkomt, wordt de hulp van de chief van het dorp ingeroepen. Als dit ook niet helpt, dan wordt door middel van een hanengevecht de twist beslist. Over
de uitslag is geen discussie mogelijk en iedereen berust zich hier in.
Daarom is aan de voorkant van veel tongkonan een haan geplaatst boven de kop van de buffel (voor de duidelijkheid: beiden van hout gemaakt) de haan staat voor wijsheid en waarheid. De buffel voor
aanzien en welvaart.
Verder hebben veel tongkonans de hoorns van geofferde buffels tijdens begrafenisceremonies van overleden familie aan hun huis geplaatst.
De buffel hoeft hier niet op het land te werken. Het enige dat ze doen is heel de dag op het land grazen. De waarde van een buffel is afhankelijk van de kleur van de huid, de ogen en hoe de hoorns
eruitzien. Ook of het een gevechtsbuffel is kan de prijs zwaar doen oplopen.
Bij een volgend dorp zijn de dorpelingen bezig met de voorbereidingen voor een begrafenisceremonie van twee familieleden. Moeder en dochter. De moeder is vorig jaar overleden en de dochter onlangs.
De extra slaapplaatsen voor degenen die van ver komen, zijn al gereed. En ook de tongkonan waar de overledene drie dagen wordt opgebaard is klaar. De kosten van de begrafenisceremonies kan niemand
zo ophoesten, legt Damitha uit. Maar als iedereen helpt dan wel. Zo wordt de opbouw gratis gedaan door dorpelingen en familieleden. Het gezin regelt voor iedereen de slaapplaatsen, het eten,
drinken en sigaretten. En de eerste buffel. Andere familieleden, vrienden en kennissen kunnen hun respect betuigen door een donatie in de vorm van een buffel, varken of een wat moderne variant: een
gevulde enveloppe.
Wat je geeft is, ligt aan de relatie tot de overledene. Even een opfrissing: een gewone buffel kan al gauw 3000 euro kosten.
De tocht gaat verder naar een dorp met een babyboom. Ieder dorp heeft een babyboom, maar deze is makkelijk te bereiken. De babyboom is nog van vroeger toen de Toraja's hun eigen geloof nog
aanhingen. Wanneer een baby overlijdt voordat het zijn eerste tand heeft gekregen, werd deze in een speciale boom geplaatst. De gedachte hier achter is dat de baby nog een pure ziel heeft en geen
offers nodig heeft om in het hiernamaals te komen. De ziel van de baby gaat rechtsstreeks geleid door de boom de hemel in. Ook zou de sap van de boom de baby voeden.
Bij de dorpen Suaya en Lemo zien we de opnieuw tau-tau. In Lemo zijn op drie na alle poppen vervangen. Zoals eerder geschreven werden alleen de allerrijken begraven in de hoge rotswanden en konden
zich de poppen op galerijen die de overledene uitbeelden en het graf moet beschermen tegen rovers veroorloven. (Dit is helaas niet gelukt. Vroeger misschien door Europanen die de poppen meesleepten
voor in een museum. Tegenwoordig wordt een graf geplundeerd door eigen mensen. De schoonmoeder van Damitha is beroofd na haar overlijden van wat gouden sieraden. Hier kwam de familie achter toen
een ander familielid werd bijgezet. Tegenwoordig wordt om die redenen dus niks meer aan waarde in een graf gelegd op wat kleine dingen na. Op de moderne graven zit een groot hangslot, dus de
familie gaat ervanuit dat het voor het afsluiten is meegenomen)
Na de ceremonie wordt de overledene met een mini-tongkonan naar het graf gedragen door een kleine groep familieleden. De draagbare tongkonan kan al snel 80 kg wegen.
In de namiddag nemen wij een kijkje bij de animal market. Een keer in de week vindt in Rentepao een grote buffelmarkt plaats. Het is de grootste markt uit de regio. Behalve buffels kan je er ook
varkens kopen. De markt is begintop woensdag, maarhandelaren zijn nu al gearriveerd.
Terug naar het hotel in Denpasar. Rond half 7 is het donker en lopen wij opnieuw naar het strand. Het is er dit keer uitgestorven. Heerlijk om alleen het ruisen van de zee te horen en niet de
keiharde muziek. Op dit tijdstip is alleen een verdwaalde toerist te zien. De meesten gaan veilig in het hotelrestaurant eten. Iets waar wij ons in kunnen vinden als je in het donker de lange,
steile trap af moet. Maar ja, een slimme toerist is op alles voorbereid. En dus hebben wij standaard een zaklamp bij ons.
Kleine weetjes:
- in de rijstvelden zie je soms kleine vijvers. Dit is geen wateropslag. De vijver is echt bedoeld om vis in te kweken.
- in de buurt van Makassar ook grote kweekvijvers liggen. Hier wordt udang gekweekt. Zij gedijen het best in een mix van zout- en zoetwater. Met een molentje wordt er voldoende zuurstof in het
water gepompt. Af en toe zijn er lege vijvers. Die laten de boeren opdrogen en maken de grond weer vruchtbaar. Na een tijdje wordt het weer opgevuld met water en begint het proces opnieuw.
- een gewone levende kip hier zo'n 10 euro kost. Een speciale kip/haan gaat richting de 20 euro.
- 1 kilo rijst niks oplevert. Het exacte bedrag weten wij niet meer, maar stelt niet veel voor.
- in het dorp voordat je Toraja land bereikt, merendeel Buginezen wonen. De huizen hier zien er gewoon uit. Alleen als je goed naar de daken kijkt, zie je verschil. Aan de voor- en achterkant staan
er tekens op het dak. Dit om het huis tegen de boze geesten te beschermen. Huizen van Buginezen die hoog in aanzien staan, hebben meerdere afdakken en op ieder afdak een teken staan. Hoe meer
afdakken/tekens, hoe hoger de aanzien is.
- even voor Makassar een grote politieactie, gericht op controle van de bestuurders van motors, was. Maar veel bestuurders waren slim en stonden met zijn allen een kilometer voor de controle aan de
kant van de straat gepakeerd te wachten totdat de politie weer weg ging. Aan de andere kant idem dito.
Sportief op de fiets met crazy blanda goreng
31 aug. 2015
🇮🇩
vanuit Indonesië
Wij zijn dan wel met vakantie. Het is niet dat wij zitten te niksen aan de rand van het zwembad. Tijd voor wat beweging. Tegen 8 uur staan wij op de pedalen. Op een mountainbike verkennen wij Tana Toraja, de hooglanden in het zuidelijke deel van Midden-Sulawesi. Wij zijn al helemaal ingeburgerd. Wij zetten geen fietshelm op aangezien wij niet van plan zijn om een ongeluk te krijgen. Met een auto voorop waar onze spullen in liggen en met wel een fietshelm dragende gids op een fiets gaan wij op pad. Dwars door het drukkemaandagochtendverkeer. Na nog geen minuut rij ik bijna de greppel in van het lachen. Wij en alle motors rondom ons worden ingehaald door een vrouwelijke blanda met kortgeknipt blond haar op een oerdegelijke fiets met kinderzitje. Als een speer scheurt ze iedereen voorbij terwijl ze boos kijkt naar iedereen die in de weg rijdt. Hilarisch om te zien. Na 15 minuten over de hoofdweg te hebben gefietst, slaan wij een wat rustigere weg in.
Door de groene terrassen rijden wij langs de specifieke huizen - tongkonan - waar dit deel van Sulawesi om bekend staat. De tongkonan hebbben daken die aan weerskanten oplopen als de boeg en de
achtersteven van een schip. Iedere dorp bestaat uit een aantal families van meerdere generaties. De tongkonan staat in een kring rond een open veld. Tegenover de huizen staan de graanschuren.
Wij zijn getuigen van de bouw van een bamboehut waar de familie van een overledene bezoek kan ontvangen. Iedereen die de overleden persoon kent, helpt mee. Sommigen helpen meerdere dagen, andere
een paar uren. De familie voorziet hen van eten, drinken en sigaretten. Soms helpen meer dan honderd man aan de voorbereidingen. Bij het volgende dorp zijn de hutten al klaar. De
geluidsapparatuur wordt getest, en de laatste doeken worden opgehangen.Zondagavondwas er al een kip geofferd. De veren worden in delen van bamboestokken gestopt en overgoten met bloed van een
hond (deze wordt niet gedood. Alleen een snee wordt er toegebracht in het oor) De eerste buffel was al geslacht. Het vlees lag al te stoven. De gids vertelt dat de man die overleden is, 69 jaar
is geworden. Hoe ouder iemand is en hoe rijker, hoe meer buffels er worden geslacht. Bij deze ceremonie die wel drie dagen kan duren, worden waarschijnlijk 24 buffels geslacht. De beste en
duurste buffel is bijna wit met hier en daar een vlek. Sommige vlekkenpatronen zijn duurdere dan andere.
Een gewone buffel kost ongeveer 3000 euro. Een speciale kost al gauw 5000 euro. De man is trouwens 8 maanden geleden overleden. Al die tijd lag hij opgebaard in bed waar de familie gewoon bij
sliep. Ze brengen hem eten en water alsof hij nog leeft. Het lichaam wordt gebalsemd.
Familie en vrienden krijgen zo genoeg tijd om de voorbereidingen voor de ceremonies te treffen. Het lichaam wordt dan in een kleine tongkonan geplaatst (waar normaal de rijst na het oogsten wordt
opgeslagen) die recht tegenover het huis staat. Na drie dagen wordt het lichaam met een nog kleiner tongkonan overgebracht naar de laatste rustplaats. Dit kan zijn een familiegraf in de rotsen of
een wat moderner familiegraf in de vorm van een huis.
De gids op de fiets heeft het moeilijk als wij de heuvels in gaan. Zijn versnelling werkt niet mee. Of misschien is hij geen blandas gewend die door fietsen. Als fietsers trekken wij weer veel
bekijks.
Na een zelf meegenomen lunch onderweg, komen wij rond 1/2 1 weer bij het hotel aan. Na een snelle opfrisbeurt, gaan wij in de middag met chauffeur Mr. Mass en onze gids Damitha op pad, verder de
bergen in. Waar zij ons de mooiste uitzichten laten zien over de rijstterrassen. Momenteel wordt er druk geoogst. Sommige terrassen zijn al leeg, andere staan op het punt te worden geoogst. Als
wij willen kunnen wij meehelpen, dan kunnen wij een klein deel van de oogst zelf houden. Dit wordt vaak gedaan door de mensen uit de buurt zonder eigen land. Het ligt ook aan het type rijst dat
er gezaaid is. Hier is gekozen voor een traditionele soort en alles wordt met de hand geoogst.
Gisteren zijn wij vertrokken vanuit Makassar naar Tana Toraja. Na in de ochtend bij onze favo supermarkt (de Indomaret. De concurrent is de Alfamart) wat water en hydraterende creme voor de zere
beentjes te hebben gekocht, rijden wij rond half 9 het terrein bij het hotel af. Een klein vrouwtje begint hevig te zwaaien. Mr. Mass zegt: he, dat is jullie gids. Ik wist niet dat ze in Makassar
was. Ze stelt zich voor als Damitha, onze gids voor de komende dagen. Ze woont in Toraja enzaterdagavondwas ze in Makassar aangekomen om haar dochter op te zoeken in het ziekenhuis. Haar dochter
werd geopereerd aan haar hand. Niks ernstigs gelukkig.
Mass en Damitha zijn een vrolijk stel met humor. Damitha moet erg lachen om onze uitdrukking 'blanda goreng'. Ze begreep het eerst niet. Totdat wij vertelden dat onze benen erg rood waren door de
zon.
Voordat wij Makassar verlaten, brengen wij een bezoek aan de vismarkt. Wij zijn eigenlijk al te laat als we goede vis hadden willen kopen. Zo tegen 9 uur loopt het tegen het einde. Het beste is
om rond 5 uur in de ochtend als de vissers terug de haven in komen je slag te slaan. Dit wordt dan ook door veel inwoners gedaan. Altijd goedkoper dan wanneer je in het centrum je vis koopt.
Onderweg worden wij getrakteerd op onder meer doppinda's (ongeroosterd) jeruk gula-gula (een mega grape-fruit. Wij vinden het meer op een pommelo lijken) zelf trakteren wij op een glas kokos-rasp
in water aangelengd met palmsuiker en ijsblokjes (ja hoor, dat drinken wij gewoon. Daar hebben we niks van)
Een van de laatste stops voordat we Tana Toraja binnenrijden, zijn de erotische heuvels. Je moet het er maar in zien. Wij zijn niet zo goed om dingen in stenen/rotsen/bergen te zien. Wij zien
gewoon een rots of een berg. Het verhaal achter de heuvels is een belangrijke voor de Toraja's. Een familie wilde de rijkdom binnen de familie houden. Daarom moesten broer en zus met elkaar
trouwen. De goden werden hier boos over en veranderde de hele familie in heuvels.
De rit duurt zo'n 7 uur. Door onze stops kwamen wij tegen 1/2 8 bij het hotel/lodge aan. De warung gaat hier al vroeg dicht. De Toraja's eten meestal lekker thuis en als ze uiteten gaan dan doen
ze dit rond 6 uur. Gisteren veroordeeld tot eten in het hotel. Vandaag, maandag, lopen wij in de schemering naar een restaurant dat Damitha aanwees. Het is zo'n 15 minuten lopen. De weg is ook
hier niet zoals thuis. Je moet gewoon in de berm lopen. Wij zijn de enige gasten. Het eten is goed. Bunan kueh (glasnoedel soep met kip en mini-garnalen) sate buffel en groenten met kip en
mini-garnalen.
Tot gisteren nog nooit gebeurd, maar je weet dat de kans bestaat: er kroop een mega-spin onder een deur door. Hij was zo groot als de hand van Evert. En hij was niet alleen groot, maar ook snel.
Hij rende door de kamer en sprong zelfs op de zijkant van het dekbedovertrek. Het idee van een long-drink glas over hem heen te zetten, ging niet door. Daar was hij te groot voor! Dan maar de
platte deksel van de gevlochten rieten vuilnisbak. De informatiefolder van het hotel eronder geschoven. Vervolgens uit de kast de dunsfe plank getrokken en deze weer onder de folder geschoven. De
spin is vrij gelaten helemaal achter bij andere huisjes. Hopelijk gaat die daar naartoe in plaats van terug. De deur waaronder hij vandaan kroop (is naar een aangrenzende lodge toe) is nu
geblokkeerd met de badmat.
Klein weetje:
- Wij moeten weer met iedereen op de foto. Bij een uitkijkpunt kwam een hele groep meisjes en jongens op mij afgerend met de vraag of ik met ze op de foto wil. Ik ben voor de locals een blanda.
(Al ben ik nu op dit moment meer een blanda goreng) Mijn huid is witter dan die van hun. En mijn neus is anders.
Blanda goreng op dolfijnenjacht
29 aug. 2015
🇮🇩
vanuit Indonesië
In de ochtend stond nog een dolfijnentour op het programma. Het begint al goed. De boot zou om half 8 vertrekken. We worden rond 6 wakker gemaakt, het ontbijt staat al klaar ?? Als we naar buiten komen, wordt er geroepen dat de boot al klaar ligt? Wat?? We zouden pasom 7:30 uurvertrekken, het is nu pas6:30? Gelukkig zat het Italiaanse koppel waarmee we de afgelopen aan tafel zaten met het diner ook al aan het ontbijt. De jongen riep: 'You are still on Java-time!' WAT?!? Niemand heeft iets gezegd de afgelopen dagen dat we steeds een uur te laat waren. Echt heel bizar.
Zonder ontbijt naar beneden gehold. De boot lag er wel, maar niemand te bekennen. Alleen een Belgisch echtpaar dat gisteren is ingecheckt. Je moet met zijn vieren zijn om de tour te kunnen doen.
Even voor acht uur varen wij weg. Na bijna drie uur varen, spotten we eindelijk de dolfijnen. Het zijn er veel! Het is lastig om ze te fotograferen. Helemaal als ze uit het water springen. Steeds
net te laat. Rond11:15 uurgeven de bootman een seintje. Wij moeten echt weg. Gelukkig was de dolfijnenspot plek op 20 minuten varen van de lodge (hadden we dat maar eerder geweten. Of zou het bij
de tour horen. Eerst pijn lijden op houten bankjes, dan de teleurstelling we gaan de dolfijnen niet zien en dan opeens als de tour er bijna op zit, zie je ze alsnog. "Gooi de hokken maar open. Deze
toeristen hebben het verdiend!")
Als we bij de kust komen, zien we dat het is drooggevallen. De stenen en het koraal staan er droog bij of onder een heel dun laagje water. We moeten zo'n 10 minuten door het water lopen om bij het
strand te komen. Voorzichtig de zeesterren en de zeeegels ontwijken en opletten dat je niet uitglijd.
Bij de lodge aangekomen snel de laatste spullen in de koffers. Wij willen rond12:00 uurde boot hebben. De manager zegt dat we rustig aan kunnen doen en zelfs kunnen lunchen. Die slaan wij ook
liever over. De vluchten, zo hebben wij gemerkt, zijn steeds volgeboekt. Wij willen niet riskeren dat wij te laat en onze tickets worden doorverkocht. Wij zijn wat betreft nog niet in stand
Indonesie met de houding 'we zien het wel'.
Maar goed de manager gaat met ons mee naar Manado om te zorgen dst we echt het vliegtuig halen. Het loopt tegen half 1 als we naar beneden lopen richting het strand. Het is nog steeds eb en de boot
kan niet dichterbij komen. We moeten weer het hele eind door het water lopen naar de boot. Gelukkig helpen mensen van de lodge met het sjouwen van de koffers. Toch een paar keer een voet op iets
hards gezet. Gevolg nu beurse plekken op de voetzool.
Rond13:45 uurstaan we bij de incheck balie. (Om 14:45 uurvertrekt het vliegtuig)
Paar jaar geleden waren wij ooit te laat met inchecken. Het scheelde 30 seconden. Gevolg vlucht gemist en hele hoop gedoe om een andere vlucht te regelen. Aan de kosten denken wij liever helemaal
niet meer.
De manager regelt wat extra beenruimte door een plek bij een van de nooduitgangen te vragen.
Wat betreft gisteren. Wij zijn opnieuw wezen snorkelen. Dit keer met een wat grotere boot. Konden in ieder geval ruimer zitten en aan boord klimmen zonder bang te hoeven zijn dat de boot om zou
slaan. Dedonderdagmiddagzijn we allebei behoorlijk verbrand. (Heel erg rood!) In het kleine smalle bootje was niet te doen om de zonnebrandcreme aan te brengen. Gehuld in een t-shirt dachten we de
ergste zonnenstralen wel de baas te zijn. Niet dus.Donderdagnachten vrijdag de hele dag waren de achterkant van onze benen erg gevoelig.
Vrijdag zijn wij net als donderdag naar turtle city gegaan. (Weer schildpadden gezien) en naar het eiland Silaren. Bij dit eiland hebben wij donderdag ook gesnorkeld. Dit keer hebben wij voor flink
deel van de kust gesnorkeld. De beheerder van deze boot, vaarde met ons mee. Dat is mooi. We hoefden niet nog eens het eind terug te zwemmen. Toch af en toe een nieuwe vis gezien. Een gele pijlvis
(?) Een groep vertikale streepvissen. Een zwarte vis met witte vinnen die wapperen op de rug en buik ipv op de zijkanten.
Inmiddels zijn wij in Makassar aangekomen. Dit ligt op 1,5 uur vliegen van Manado. Ook dit keer met Lion Air. Opnieuw moeten wij lang wachten op onze koffers. Het looprek en de rolstoel van oma
zorgen ervoor dat de bagageband wordt geblokkeerd. Medewerkers moeten bij het begin van de band tussen de bagage kruipen om het looprek en de rolstoel er tussen uit te vissen. Overigens hebben wij
oma niet op de band gezien. :-)
In Makassar zitten we in een hotel aan de haven. Op dit moment viert ene Jessica een feestje met karaoke. Dit weten wij omdat ons huisje aan het cafe grenst. Het was al schemerig toen we in het
hotel aankwamen. Onze nieuwe chauffeur heeft een ingewikkelde naam. We kunnen hem beter Mass noemen.
Het iszaterdagavonddus erg druk bij de boulevard. We lopen een redelijk grote warung (Genaamd Pak Tjomot) binnen waar veel locals in- en uitlopen. Het is vechten om een tafeltje. (Serieus) Wij
kunnen plaatsnemen aan een tafel van 6. Aan de andere kant zit al een stel. Er wordt veel afgehaald en bezorgd.
We nemen 2 udang goreng, 2 es jurek en cap kangkung, iets met groenten. Op tijd naar bed, want morgen heel de dag onderweg.
Kleine weetjes:
- Indonesiers reizen in algemeen met kartonnen dozen als bagage. Zij zien het nut niet in om een koffer te kopen. Ze reizen hooguit 1 of 2 keer in hun leven.
- Op Java veel steden /dorpen ecologisch bezig. Wij zien amper tuktuks. Wel veel cyclo's of paard-en-wagen.
- Veel steden hebben een autovrije zondagochtend.Gemotoriseerd verkeer istussen 6 en 10 uurin de ochtend verboden
- Dat afval en dan voornamelijk plastic ook hier (Java en Manado tot nu toe) een groot probleem is. Alleen zien zij het niet zo. Op Bunaken wordt er af en toe nog opgeruimd. Toch ligt op het strand
veel plastic en glas.
- Een ambulance altijd te laat is. Indonesiers zetten het slachtoffer/zieke in een taxi of eigen auto. Dat gaat sneller. Als je een ambulance zit met zwaailichten, is de persoon die vervoerd wordt
vaak helaas al overleden. Het rijden met geluid en zwaailichten is een soort van laatste respect.
- Waarom sommigen bestuurders van motoren geen helm dragen (of reddingsvest meenemen op een boot etc) 'Wij zijn niet van plan om een ongeluk te krijgen'.
- Waarom een extra lamp etc in huis hebben. Deze doet het toch nog? Miss gaat die wel mijn levenlang mee.
- Wij nog altijd geen lempur hebben gegeten. Hier (Java en Makassar- Sulawesi) niet te vinden als snack. Misschien alleen bij feesten/ceremonies?
Zeeschildpadden en mooie vissen
27 aug. 2015
🇮🇩
vanuit Indonesië
Communicatie onderling is niet goed. De boot waar wij om hadden gevraagd is er nietom 8 uur. De afgesproken tijd. Wel is er een klein smal bootje, in evenwicht gehouden door aan weerskanten een bamboe lat. We varen met het kleine bootje mee. De man van wie het bootje is spreekt geen Engels, maar van de Deen krijgen we een plattegrond mee. Hier heeft hij wat dingen aangekruisd waar we naartoe kunnen.
We beginnen bij turtle city. Hier heeft helaas de rollei de geest gegeven. Het zijklepje sprong bij het springen in het water open. De onderwaterfoto's mogen jullie zelf een keer gaan maken. Wat
ons betreft een aanrader. We hebben hele mooie vissen gezien. Thuis zal ik eens gaan zoeken op internet of iemand foto's heeft gemaakt die ik kan kopieren.
Bij turtle city zien wij inderdaad de zeeschildpadden voorbij zwemmen. Rond het koraal (wel afgestorven) zien we weer tientallen vissen in de meest uiteenlopende kleuren. We zien 'potlood' vissen,
pijlvissen, zeeanemonen.
We varen naar een klein eilandje verderop. (Hier worden katten gegeten. We hebben gelukkig een tasje met bananen vanuit de lodge meegekregen) ook hier is het mooi snorkelen.
In de lunchpauze ga ik op schelpenjacht en vind een paar mooie exemplaren. Ze gaan mee naar Bunaken waar ik met een andere camera de schelpen op de foto zetten. Helaas mogen wij ze niet meenemen
naar huis.
We varen weer terug naar ons eiland om aan de andere kant te snorkelen. Hier zijn wel veel vissen die erg nieuwsgierig zijn en op je afkomen, maar het koraal is minder. Ook is hier meer vervuiling.
Misschien dat door de stroming alles hier naartoe wordt gespoeld.
Terug rond 1/2 3 krijgen wij heel lief alsnog een lunch. Wij zijn ondanks de t-shirts goed verbrand. Insmeren ging lastig op het kleine smalle bootje. Ik ga in de namiddag nog op slakken/kreeften
jacht. En heb een mooi exemplaar gevonden dst wel model wilde staan.
Hopelijk morgen een dolfijnen excursie en anders gaan we via turtle city nog een keer terug naar het kleine eiland naast Bunaken om daar wat meer te snorkelen.
Relaxen op Bunaken
26 aug. 2015
🇮🇩
vanuit Indonesië
Opnieuw vroeg uit de veren.Om 6 uurvertrekken wij richting het vliegveld van Surabaya.Om 8:00vertrekt ons vliegtuig. Dit keer op tijd. Ik weet niet of ik de redenen had vermeld van de 2 vertragingen van onze vorige vluchten? Dat komt door de bosbranden die soms op Kalimantan voorkomen. Vanwege de rook kan het dus zijn dat er vertraging ontstaat.
Ik zit naast Evri. Een vrolijke vrouw en zij is dominee. Ze is op weg naar een vrouwenbijeenkomst in Manado.
De landingsbaan op Manado ligt tussen de bomen in. Buiten aangekomen worden wij niet opgewacht door een organisatie. Wel door enkele tientallen taxi-chauffeurs. Als ze door hebben dat wij door
iemand zouden worden opgehaald, maar dat die er nog niet is, beginnen ze een zoekactie. Binnen no-time komt een taxi-chauffeur aangelopen met onze chauffeur. Deze brengt ons naar de haven en van
hier uit vertrekken wij met de boot naar het eiland Bunaken. Het is zo'n 45 minuten varen.
De boot meert niet helemaal aan op het strand. Het laatste deel moeten wij zelf door het water afleggen. Ze spreken geen Engels hier. Dus wij zijn vol verbazing als er een huisje wordt open gedaan
en onze koffers erin worden gezet.
1 persoon spreekt redelijk Engels en vertelt het 1 en het ander. De manager zit nog Manado om dingen te regelen. Na de lunch (eten wat de pot schaft) gaan wij het strand op. We wilden weten waar we
een snorkeluitrusting kunnen regelen, maar niemand aan wie wij het kunnen vragen. We lopen naar een pier en keren weer om. Beneden voor onze lodge zien we een huis met duikspullen. Hier kunnen we
een snorkelset regelen. We gaan meteen het water in. Voor de 'deur' zijn er al vele soorten vissen te zien zoals de duivelsvis, nemo, blauw met gele vissen, grote zwarte, platte zwart/gele vissen,
zeesterren.
Het rollei-toestel doet het redelijk goed.
Rond 6 uur worden wij geroepen voor het diner. (Eten wat de pot schaft) we zitten met nog 2 stellen op het resort. Het resort is klein, maar er zitten meerdere kleine resorts naast elkaar. De
manager komt eindelijk op Bunaken aan en volgens het stel naast aan tafel zou hij wijn regelen. Kijk, daar worden wij blij van.
De manager is een Deen, getrouwd met een Indonesische en heeft een dochter. Hij werkt/woont alweer 20 jaar in Indonesie. De eigenaar van de lodge is een Nederlander, maar die is er niet. We
bekijken de fles wijn. Het is een Shiraz uit Australie. Nu zijn wij helemaal blij.
Voor morgen hebben we een bootje geregeld om ons naar diverse snorkelplekken te varen.
Evert dacht mij een leuk schelpje te geven. Die bleek later nog bewoond. Leuk om te zien zijn de kleine zeeslakken/kreeftjes over strand kruipen. Weer eens wat anders dan naaktslakken in je
tomatenplant.
In optocht van Bromo naar Surabaya
25 aug. 2015
🇮🇩
vanuit Indonesië
De hanen zijn hier compleet de weg kwijt. Alom 2 uurworden wij wakker van het gekukeluku. Nog een ruim een half uur voordat we op moeten staan. Kruipen nog wat dieper weg onder de dikke deken. Hier in de bergen is het koud.
We hebben gisteren in de kleine lodge gegeten en zijn op tijd naar bed gegaan. Tijdens het eten de blog en de foto's geupload.
Rond 3 uur stappen wij in een bronskleurige jeep nummer042 metals chauffeur Bantang. (?) Het is zeker drie kwartier tijden naar de plek van de zonsopkomst. Via een smalle, steile weg komen wij in
het natuurpark aan. Wij rijden over een donkere vlakte, bedekt met zand. Het zicht is minimaal. Aan de andere kant van de vlakte gaan we de bergen weer in. Heerlijk waar. Op de aangekomen plek,3:45
uur, stonden al tal van jeeps geparkeerd. Het laatste stuk moeten wij naar boven lopen. Op het speciaal voor de zonsgopkomst gemaakt platformruim zaten ruim 100 mensen al te wachten in de donkere,
koude nacht. Gelukkig hebben wij onze vesten aan. De zonsopkomst begint rond4:45 uur. Intussentijd wordt het steeds drukker.
Wanneer het eerste streepje zonlicht zichtbaar is, rent de ene helft in paniek naar de linkerkant van het platform. We snappen het niet. Is alle heisa doorvoor? Als het wat lichter is , rond5:15
uuren wij noraal kunnen lopen zonder onze nek te breken, zien wij dat een stukje beneden een kleiner platform aanwezig is. En hier is de zonsopkomst dan niet te zien. De Bromo en de omliggende
vulkanen waar we eigenlijk voor komen, staan er mooi bij in de mist. Een aardige Nikon-fotograaf gaf mij wat ruimte bij het hek.
Na 10 minuten gaan wij nogmaals aan de andere kant kijken. De mist begint namelijk weg te trekken en achter ons is het dringen geblazen. Bij de linkerkant aangekomen, zien wij de zon in 1 minuut
tijd aan de horizon rijzen. Zo, dat hebben wij goed getimed. Wij gaan snel opzoek naar onze jeep voordat alle andere toeristen dat ook gaan doen.
Wij staan ergens halverweg. De chauffeur vertelde dat wij op platform 1 staan. Meer naar beneden is nog een platform 2. Hier is het uitkijkpunt minder goed. Je komt hier terect sls het boven vol
is. Dat is dus de redenen dat veel mensen besluiten om vroeg te komen.
Omdat wij als eerste vertrekken naar de Bromo zelf, kunnen we onderweg een korte foto-stop maken.
Nu het licht is, is duidelijk te zien dat het zand waar wij vanochtend door heen reden eigenlijk vulkaan-as is.
Het is zeker een half uur lopen door de vulkaan-as naar de trap die 250 treden telt. Wij gaan te paard. Binnen 10 minuten staan wij onderaan de trap. De treden liggen bedolven onder een aslaag. De
hoogte, de warmte van de buitentemperatuur doen ons na een paar treden al hijgen. Dat wordt niet beter naarmate wij omhoog gaan. Dan slaat ook de hitte en zwavel van de vulkaan op onze keel en
longen. Gelukkig hebben wij de mondkapjes die wij kregen bij de vulkaan Merapi nog bij ons.
Maar bovenop de Bromo is het een mooi uitzicht. Uit de krater komt een dikke wolk stoom.
Het wordt tijd om weer naar beneden te keren. De andere toeristen zijn gearriveerd.
In het hotel gaan we rustig ontbijten (1/2 8 uur) Rond 9 uur rijden wij weg. Om 1/2 10 staan wij in de file. Deze maand viert Indonesie zijn onafhankelijkheid. Iedere dorp viert dit met een parade.
Schoolkinderen zijn verkleed en beelden een onderdeel uit. De optocht loopt precies over de enige route door de bergen. Het verkeer staat aan beide kanten muurvast. Ook de motortjes komen er
nauwelijks door heen. De chauffeur is het wachten zat. Twee dagen geleden stond, zo vertelde hij, al ruim 4 uur vast vanwege een optocht in een ander dorp.
Hij krijgt de ruimte van de politie en zo gebeurde het dat ons busje deel uitmaakte van de jaarlijkse optocht. :-) hierop zeiden wij dat hij wel moest lachen en zwaaien. Daar kon hij wel weer om
lachen.
Rond13:00 uurkomen we in Surabaya aan. We zijn het intussen gewend als er wordt geroepen 3 uur reistijd er een extra uur bij op te tellen. Het verkeer staat overal muurvast. Op de grote snelweg bij
Surabaya is het verplicht om minimasl 60 km te rijden. We komen bijna niet over de 40 km uit vanwege al het vrachtverkeer waarvan de meeste niet harder kunnen en ook nog eens onnodig rechts rijden.
(Voor wie het niet door had, in Indonesie rijden ze links)
Dan komt er een politiewagen met sirene langs met daar achter drie volgauto's (ook politie) Onze chauffeur ziet zijn kans schoon en rijdt er achteraan. Dat schiet lekker op. Wij rijden nu met een
kleine 80 km door. Helaas duurt dit maar 10 minuten want omdat iemand niet aan de kant gaat voor de politiewagen, moeten wij er net als de politie er slalommend omheen. Hierdoor verliezen wij de
politiewagen uit het oog.
We nemen een kijkje bij House of Sampoerna, een museum over het sigarettenmerk.
Na incheckenin het hotel, lopen we een wijk van Surabaya in. Ja, wij zijn gekke toeristen die geen geld hebben om zelfs maar een cyclo te huren. We maken een wandeling van 5 km. Genoeg om te
pinnen, wat boodschappen te doen en dumplings eten in een restaurantje in een shopping mall. Ook hier hebben wij niet kunnen slagen betreft handwerk. Geen mooie batik of houten beelden. Geen idee
waar wij dan wel moeten zijn op Java.
Morgen met het vliegtuig naar Manado - Sulawesi.
Tour de Java
24 aug. 2015
🇮🇩
vanuit Indonesië
Gisteren heel de dag in de auto doorgebracht. De 7 uur durende tocht ging van Turi naar Kediri. Bij Surakarta maken wij een stop bij het paleis van de prins. Dit is een neefje van de sultan uit Yogjakarta. Tot onze verbazing had de prins wel leuke bijzondere items tentoongesteld. Zoals gouden oorbellen, en vergulde borststukken en haarklemmen die wij bij de tentoonstelling 'Goud van de goden' hebben gezien.
Wij rijden via de bergen verder met een korte thee stop (en foto moment). Opeens zien wij stalletjes met aardbeien. Mr. Widan vertelt dat dit gebied bekend staat om zijn aardbeien en
haikido-pompoenen. Op sommige plekken zijn velden waar jezelf aardbeien mag plukken. Wij kopen een mandje bij een van de stalletjes langs de kant van de weg. Ze smaken prima. Het is een leuk dagje
uit voor de mensen uit de omgeving die de verkoeling van de bergen opzoeken. Overal waar het toe laat, picknicken de locals.
Tussen het drukke verkeer zien wij mensen gekleed in wielrentunue op een wielrennerfiets de berg op komen. Bij de vijfde maakte ik een grapje dat de tour van Indonesie aan de gang is. Mr. Widan
zegt dat men inderdaad aan het trainen is voor de ronde van Java. Sommige deelnemers staan puffend langs de kant van de weg, anderen spelen vals en rijden achterop een motor met de fiets aan de
hand. De politie helpt ook een handje door ze omhoog te duwen.
Rond 6 uur komen we aan in Kidiri, een drukke stad. Hoe vreemd het klinkt, wij zijn moe van het hangen in de auto. Wij nemen afscheid van Mr. Widan. Hij was een tijdelijke chauffeur en moet terug
naar Jakarta om nieuwe toeristen op te halen. Hij heeft al een kaasje van ons gehad. We geven nog een pak stroopwafels en geldtip voor de goede zorgen van afgelopen dagen.
Het is dat we moeten eten, maar we hebben eigenlijk geen zin om de deur uit te gaan. Het restaurant behorende bij het hotel trekt ons niet. Op straat zien we eetstalletjes die een kleed op de stoep
hebben gelegd. Hier op kunnen hun klanten dan zitten. We nemen plaats bij een klein Chinees restaurantje. Hier kan je in ieder geval gewoon zitten. Al wachtend komen we er achter dat we een goede
hebben uitgezocht. Het is niet alleen druk met locals, maar ze doen ook aan afhaal en bezorgen (dat laatste denken wij tenminste. We zien een man op een motor steeds met plastic tasjes heen en weer
rijden.
Met een verse chauffeur - en weer een superbrede auto - gaan wij maandagochtend verder met als eindbestemming vulkaan Bromo. De chauffeur Mr. Cocun weet nog een mooie stop onderweg: een waterval.
De waterval is 84 meter hoog. Er komt een forse stroom water uit. In het regenseizoen stroomt er nog meer water naar beneden.
In het gebied moeten ook makaken zitten. Wij zien een oude makaak met arthrose die de vuilnisbakken aan het controleren is.
Rond het middaguur stoppen wij in een oud koloniaal stadje Melang, ooit ontstaan voor gepensioneerden. Tegenwoordig is het een stad, de pensionada's zijn er niet meer. In het centrum staan de oude
gebouwen nog wel. De straat is een brede laan met in het midden een groenstrook vol geplant met prachtige planten en struiken. Mr. Cocun zet ons af bij een vogeltjesmarkt. Ik begrijp nu waarom ik
in het wild geen vogels zie. Die zitten allemaal hier op de markt in een kooitje. Verder zien we geimporteerde/gekweekte vogels, uilen, mini-reigers, puppies, eekhoorns, fruitbat en zelfs Persische
katten.
Het reisbureau had bedacht dat wij moesten gaan eten bij 'Toko oen' waar gezelligheid heerst sinds 1930. Het zit er vol met blanda's. Helaas is de tafel achterin hoek geen optie. Een mierenkolonie
heeft het servettenhoudertje overgenomen. Buiten zitten we gelukkig rustig. Op de kaart zien we dingen als (garnalen)kroketjes met mosterd en uitsmijter staan. De sate was al op. Dan maar
gado-gado. Ik heb niet 14 uur in het vliegtuig en drie dagen in een auto gezeten om een broodje huzarensalade in Malang te gaan eten.
We shoppen nog wat rond. In een laatste zaakje 1 mooie stof gezien.
Stoppen onderweg om mooie vergezichten op de foto te zetten valt hier op Midden-Java niet mee. De weg is er te smal voor. De berm laat het niet toe. Voor je het weet parkeer je de auto op een
kleedje waar koffiebonen liggen te drogen.
Warungs mag je buiten de grote steden overal beginnen als je dat wilt. Hier heb je geen vergunning voor nodig. In de stad wel. De eetstalletjes met kleedjes op de stoep zijn illegaal. Als er teveel
in 1 straat staan, wordt deze schoongeveegd. De mensen verhuizen dan naar de omringende straten totdat ze daar weer met teveel staan en het circus opnieuw begint.
In Indonesie zijn er dertig soorten kroepoek. Ze maken ze hier niet alleen van garnalen en vis, maar ook van bijvoorbeeld rijst en aardappel. De chauffeur eet geen kroepoek meer. Dit verergert
namelijk de reuma.
In een van de steden waar wij door heen rijden wordt een grote politiecontrole gehouden. Alle chauffeurs van motors worden aan de kant gezet en moeten laten zien dat ze een rijdbewijs hebben. Als
ze dit niet kunnen tonen, kunnen ze een boete krijgen van 35,00 euro. Dit is een behoorlijk bedrag. Gisteren bij de Chinees hebben we namelijk voor 2 flinke gevulde borden en ijs-sinaasappelsap
4,50 euro betaald.
Bij Bromo aangekomen zien we velden vol met tomatenplanten staan. Daar is nu alleen een overschot van. Voorheen was de prijs voor 1 kilo 6.000 roepies. Nu nog maar 2.000. Wie dapper is geweest om
chili te planten heeft goed gegokt. De prijs daar van is gestegen. Die is gegaan van 20.000 naar 60.000 roepies voor 1 kilo.
We zitten in een klein lodge - 1 ster hotel maar na de Rimba lodge leukste tot nu toe - onder aan de voet van de vulkaan. Morgen om 3 !! uur zitten we in een jeep om de vulkaan echt te beklimmen.